Tarih: 28 / Nisan / 2024 //Sayfa hit sayısı:  16362   

Leucostoma cincta
Leucostoma Kanseri



Hastalık etmeninin genel özellikleri:
- Leucostoma cincta (Fr.:Fr.) Hohn. [= Valsa cincta (Fr.ex Fr.) Fr.] (anamorph: Cytospora cincta Sacc.)
- Leucostoma persoonii Hohn [= Valsa leucostoma (Pers.ex Fr.) Fr.]Fungal hastalik etmenleri olup, Valsa, Cytospora, Leucostroma ve Seftali Kanseri gibi isimler ile anilmaktadir. Özellikle Seftali agaçlarinin en yaygin ve zayif düsürücü hastaliklarindan biridir. Hastalik etmeni elma, kiraz, kayisi ve erik agaçlarinda da rütin olarak görülür, ama genel olarak bu agaçlarda zarari fazla degildir. Hastalik etmeni kontrol altina alinmazsa, bu hastaliktan dolayi uzun süre iyi bir verim almak mümkün olamayabilir. Hastalik etmenleri farkli isimler ile anilir, nedeni ise fungusun yasam döngüsü içerisinde iki tip spor olusturur, fungus eger bu spor tiplerinden birini meydana getirirse; Leucostoma cincta(formerly Valsa cincta) ve L. persoonli (formerly V. Ieucostoma) olarak adlandirilir. Diger spor tipini meydana getirdiginde ise Leucocytospora cincta (formerly Cytospora cincta) and L. Ieucostoma (formerly C. Ieucostoma) diye adlandirilir. Bu hastaliklardan L. cincta daha serin bölgelerde, L. persoonli ise daha sicak bölgelerde görülmektedir. Funguslar bir yil önce kolonize oldugu aktif kanser ve ölü dokularda kis gibi kötü kosullari geçirir. Baharda hava kosullari serin ve nemli oldugunda, odun dokusuna gömülü olan spor üreten yapilarindan (piknit) yapiskan maddeler olarak sporlarini etrafa salarlar. Bu sporlar yeni infeksiyon yerlerine yagmur sularinin siçramasi ve güçlü rüzgarla ile dagilir ve nemli kosullar altinda konidisporlar çimlenir ve infeksiyon yerlerinde kolonize olmaya baslarlar. Her iki fungal etmen de zatyif patojen olarak göz önüne alinir, çünkü etmen saglikli bitkilere saldiramaz, sadece zararlanmis ve bir sekilde açilmis yara (böcek ve diger etkenler) ve ölü dokulardan agaçlara giris yaparlar. Fungal etmen giris yaptiktan sonra, gelismeye devam eder ve saglikli komsu dokulara dogru genisleme gösterirler. Gelisme yavas olmasina ragmen, agaçlarin savunma mekanizmalarinin aktif olmadigi dondurucu soguklarda bile gelismesini devam ettirebilir. Sicaklik 10°C' nin üzerine yükselince, gelisme daha aktif bir sekilde meydana gelir ve kallus dokusunun bir halkasi normal bir sekilde kanser dokusunun etrafinda olusur. Bu savunma mekanizmasi sonbahara dogru sonradan bozulur ve dormant dönemlerde tekar fungal gelisme aktif duruma gelir. Böylece her geçen yil tekrarlanan bir halka seklindeki kalus gelisimi olusmakta ve böylece infeksiyon yerlerinde konsantrik halkalar meydana gelir. Normal agaç gelisimi kuraklik gibi çevresel streslerden dolayi sinirlandigi yerlerde, kallus olusumunu da sinirlanir ve kanser disa dogru bir gelisme gösterebilir. Fungal etmenin kolonize oldugu dokularda yeni piknidler tekrar üretilir ve piknit içerisinde olusan konidsporlar nemli ve hava kosullari dondurucu sicakliklarin üzerindeyken bile bulunmaktadirlar. Böylece duyarli dokular yilin her mevsiminde infeksiyonlara maruz kalabilir, gerçi erken baharda yapilan budama ve kis yaralari ve sonbaharda olusan yaprak iz yaralari fungusun en önemli infeksiyon yerleridir. Fungal etmenin diger spor üreten yapisi peritheciumlarda bazen iki yildan sonra ölü dokular üzerinde olusmaktadir, ama bunlar içerisinde üretilen sporlar (askospor) yasam döngüsü içerisnde düsük (minor) düzeyde önemlidir.



Hastalık Etmeninin Belirtileri (Simptomları):
Hastalik belirtileri bir derece fungusun istila ettigi agaç organlarina bagli olarak degiskenlik gösterir. En göze çarpici hastalik belirtisi en fazla kalin ve ana dallar üzerinde ortaya çikar. Koyu, çökük kanserler ana gövdeye dogru ilerleme gösterir ve kenarlarinda koyu kahverengi renkli bir zamaklanma meydana gelir. Genellikle ölü ince dallar ve budama yerleri olusan kanserlerin merkezinde bulunmaktadir. Kanserler yas ile genislerken, infektelen dokular çatlayabilir, kuru ve siyah bir renk alabilir. Etkilenen kalin dal ve gövdenin etrafi zamanla kusatilir, canliligini kaybeder ve sonuçta ölürler. Zamkli kanserlerler enfeksiyon noktalarinda da olusmakta, fakat bu tür zamklanmaya diger böcek zarari, budama gibi bir çok faktörde neden olabilir.





Mücadelesi
Kültürel mücadele
1. Bitkileri mümkün mertebe iyi kosullarda yetistirilmeli ve hastaliklar için devamli gözlenmelidir.
2. Budama mümkün mertebe geç bahara dogru sicak havalarda yapilmalidir, çünkü olusan yaralarin iyilesmesi ve kapanmasi daha hizli olmalidir.
3. Açilan yaralarin iyilesmesini artirmak için, budamalar dallarin birlestigi yere yakin yerlerden yapilmali. Budama kütügü asla birakilmamalidir. Büyük budamalardan mümkün mertebe kaçinin.
4. Agaçlar genis açlarda dallanma göstersin diye uygun sekilde budanmalidir.
5. Ana ve kalin agaç gövdelerinde sporlanan infeksiyonlar spor kaynagi oluklari için hemen uzaklastirilmali ve gömülmelidir.
6. Kis yaralanmalarini, günes yaniklik zararini, kemirgen hayvan ve böcek zararlari mümkün mertebe azaltmak için gerekli tedbirler alinmali.
Kimyasal mücadele
Hastalik etmeni yaz aylarinda yapilan koruyucu fungisit uygulamalari ile kolaylikla kontrol altina alinabilir.
G
Etmenin sitematiğini görmek istiyorsanız etmenin ismini tıklayınız
Leucostoma cincta
 

Bu sayfanın dizaynı ve tüm içeriği Cahid ÇAKIR tarafından hazırlanmıştır.
Sayfaların en iyi görüntüsü 800 X 600 ekran çözünürlüğünde IE' da görebilirsiniz
Eleştiri ve önerilerinizi bekliyoruz.
e-mail:cahidcakir@bitkisagligi.net